In Vijlen, in het gehucht Melleschet, staat een wegkruis met een grote omvang dat op dit ogenblik een noodzakelijke, zeer grondige restauratie ondergaat. Dit wegkruis bestaat uit een gietijzeren wegkruis met een muur die erachter is gemetseld. Die muur herbergt een grotje met een beeld van de H. Maria. Het tuintje ervoor wordt omheind door een ijzeren hekwerk. Op zich een schitterend monument dat zeker voor de toekomst behouden moet blijven.
De complete restauratie kost veel geld en is zonder financiële steun niet te realiseren. We zijn blij dat de Provincie Limburg, de Gemeente Vaals en het bedrijf Giessen uit Heerlen financieel hebben geholpen om de restauratie mogelijk te maken. De provincie en de gemeente voeren beleid om dit cultureel erfgoed te behouden en in goede staat te houden. De inzet van het comité sluit daarbij aan. Het comité levert vooral heel veel uren vrijwilligerswerk. Inmiddels is de restauratie al voor een groot deel uitgevoerd.
Het gietijzeren wegkruis stond er al voordat de muur en het hekwerk werden geplaatst. Het moment waarop dit historisch wegkruis is geplaatst was onbekend en een groot geheim. De muur met Mariagrotje is opgericht door de heer Ambrosius Dritty die in de bijbehorende woning leefde met zijn gezin. In 1937 heeft hij achter het kruis de grotmuur gebouwd met in de nis heeft hij een Mariabeeld geplaatst. Het geheel is omringd door een hekwerk dat door Smits uit Gulpen (daarna fa. Knubben) is gemaakt. Het jaar waarin dit is gebeurd is nog onbekend. De heer Ambrosius Dritty werd geboren op 4 april 1880 in Vijlen alwaar hij ook overleed op 9 juni 1967. Hij is in Vijlen begraven op het kerkhof van de St. Martinusparochie.
Op de achterzijde van de muur heeft de heer Dritty, zogezegd, zijn handtekening nagelaten door in cement het opschrift te plaatsen: ”A. Dritty Geboren op 4 April 1880”.
Helaas was onbekend sinds wanneer het wegkruis er staat. We hebben ons dat vaak afgevraagd.
Tijdens de werkzaamheden van de restauratie hebben we sleuven gegraven om het tuintje opnieuw in te richten. Op enkele plaatsen komt passend grind te liggen dat wordt opgesloten door zwarte trottoirbandjes. Bij het uitgraven van die sleuven werd in augustus 2025 het geheim van het wegkruis prijsgegeven. We hebben toen mogen ontdekken dat op de blauwstenen sokkel van het wegkruis, die eerder in de grond zat, het jaartal “1902” is gegraveerd. Het wegkruis zal dus in dat jaar geplaatst zijn. Door de restauratie heeft dit uitgebreide devote plekje een geheim prijs gegeven. De datum waarop het wegkruis is geplaatst is nu voor de toekomst bekend.
Wil je ook helpen om het culturele erfgoed in de openbare ruimte er goed bij te laten staan en te behouden voor de toekomst? Neem dan contact op met Lambert Jaegers van het Comité Kruisen gemeente Vaals via 06-53990756 of l.jaegers@home.nl.
