1. Home
  2. Voor inwoners
  3. Duurzaamheid
  4. Regionale Energiestrategie (RES)

Regionale Energiestrategie (RES)

Samen op weg naar schone energie en duurzame warmte in stad en heuvelland.

Logo RES Maastricht HeuvellandIn Nederland gaan we over naar duurzame energie. Om de opwarming van de aarde te remmen, moeten we overstappen van de ‘oude’ fossiele brandstoffen (benzine, diesel, olie en gas) naar duurzame, schone vormen van energie (wind en zon) en warmte. Deze overgang noemen we de energietransitie. Hoe we dit gaan doen, onderzoeken 30 RES-regio’s in Nederland. Zij maken ieder een Regionale Energie Strategie (RES). Als Zuid-Limburg zijn wij een van die regio’s. De 16 gemeenten in Zuid-Limburg, Provincie Limburg, Waterschap Limburg en Enexis werken hiervoor samen. Dit gebeurt in drie deelregio’s: Parkstad Limburg, Westelijke Mijnstreek en Maastricht-Heuvelland. De gemeenten in deze deelregio’s geven ieder op hun eigen manier, maar wel in afstemming met elkaar, invulling aan de RES.

  1. Wat is de RES?
  2. De RES en onze regio
  3. We doen het samen
  4. Het proces
  5. RES 1.0
  6. Veelgestelde vragen
  7. Meer informatie

Wat is de RES?

RES staat voor Regionale Energiestrategie. Het is een document waarin staat waar en hoe het best elektriciteit uit wind en zon opgewekt kan worden. Maar ook welke grote warmtebronnen te gebruiken zijn, zodat wijken en gebouwen van het aardgas af kunnen. Elke RES-regio onderzoekt hoeveel zij daaraan kan bijdragen, want elke regio is anders en heeft andere mogelijkheden en kansen. De RES-regio Zuid-Limburg heeft hierin haar deel te leveren.

In de RES beschrijven we onder andere:

  • op welke locaties we duurzame energie (kunnen) gaan opwekken met zon en wind
  • hoeveel duurzame energie we gaan opwekken
  • hoe we duurzaam warmte gaan opwekken
  • hoe we die nieuwe bronnen aansluiten op het elektriciteits- en warmtenetwerk

Wat is de opgave?

Samen moeten alle regio’s het landelijk doel van 35 terawattuur (TWh) aan duurzame opwekkingscapaciteit realiseren en de RES-regio Zuid-Limburg heeft hierin haar deel te leveren. Doen we dit niet, dan regelt het Rijk het vóór (in plaats van met) ons en wordt er mogelijk een taakstelling aan ons opgelegd. We kunnen de teugels dus beter zelf in handen houden.  

Er zijn zo’n 65 grote windmolens, 130 kleine windturbines of 1.000 hectare zonnevelden nodig om 1 terawattuur (TWh) op te wekken. Momenteel wekken we in de regio Maastricht-Heuvelland circa 0,0288 TWh aan hernieuwde elektriciteit op. We staan voor een flinke opgave!

Samenwerken en krachten bundelen

Dit soort keuzes hebben grote invloed op het landschap en de omgeving van ons allemaal. Ze vragen om intensieve samenwerking en afstemming. Daarom hebben de gemeenteraden, Provinciale Staten, de netbeheerders en het waterschap een belangrijke rol in het maken van de RES. Maar ook inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties worden nauw betrokken. Samen kijken we naar wat regionaal en lokaal mogelijk is. Uiteindelijk is het aan de gemeenteraden, Provinciale Staten en het bestuur van het Waterschap om een besluit te nemen over de RES.

De RES en onze regio

De gemeenten in Maastricht-Heuvelland willen elk hun bijdrage leveren aan de energietransitie, maar weten dat het geen eenvoudige opgave is. We zijn een unieke regio en daar zijn we trots op. Het stedelijk gebied is grotendeels bebouwd en de natuur is schaars. Landelijke gemeenten kenmerken zich door compacte bebouwde kernen in een wijds, waardevol landschap. Het grootschalig opwekken van wind- en/of zonne-energie kan een ingrijpende ruimtelijke impact hebben op (het karakter van) onze omgeving. We kijken samen in de regio naar wat juist wél kan. Dit doen we heel zorgvuldig, met respect voor de unieke eigenschappen van ons gebied en vooral in gesprek met elkaar.

We doen het samen

De RES voor onze deelregio raakt de bevoegdheden van zes gemeenten in Maastricht-Heuvelland (Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Maastricht, Meerssen, Vaals en Valkenburg aan de Geul), Waterschap Limburg en de Provincie Limburg. Daarom zullen zij beslissen over de RES. Ook experts, inwoners en ondernemers kunnen meedoen. Dat geldt ook voor maatschappelijke organisaties, zoals: belangenverenigingen, agrarische partijen, landschapspartijen en -beheerders en onderwijs. Zo maken we de keuzes samen.

De energietransitie raakt ook u

De inbreng van inwoners vinden we waardevol. Hoe belangrijk vindt u de energietransitie, wat zijn volgens u geschikte plekken voor grootschalige opwekking van schone energie en onder welke voorwaarden zijn deze volgens u kansrijk? Hoe we verder invulling aan de RES geven is een zoektocht die we samen maken. Iedereen moet hierover mee kunnen denken en praten, want de overgang naar een duurzame samenleving heeft invloed op ons allemaal.

Het proces

De energietransitie gaat over een langere periode en is een grote opgave. De RES komt dan ook stapsgewijs tot stand. In 2018 zijn we begonnen met de voorbereidingen. Begin 2019 werden de landelijke vereisten voor de RES steeds duidelijker en konden we echt aan de slag.

2020: de concept-RES

Samen met experts hebben we onderzocht wat in onze regio technisch mogelijk is op het gebied van zon, wind en warmte. De resultaten hebben we beschreven in de concept-RES. Hierin staan de technische mogelijkheden en potentiële zoekgebieden voor het opwekken van duurzame energie. De concept-RES is opgesteld met de gemeenten, de provincie, het waterschap en de netbeheerders. In juli 2020 is onze concept-RES bij Nationaal Programma RES ingeleverd.

Voor Maastricht-Heuvelland hebben we in de concept-RES twee scenario’s uitgewerkt:

  • Scenario 1: wat is mogelijk binnen het bebouwde gebied (zon op grote daken, braakliggende terreinen en parkeerterreinen).
  • Scenario 2: wat is (bovenop scenario 1) ook mogelijk buiten het bebouwde gebied (waaronder zonneweides op landbouwgronden en agrarische erven en windmolenlocaties).

Er zijn in de concept-RES potentiële zoekgebieden benoemd. Dat zijn plekken die kansrijk zijn. Maar de plannen moeten nog concreet worden. Hiervoor hebben de gemeenten kansen met bijbehorende voor- en nadelen in kaart gebracht.

Najaar 2020: maatschappelijke raadpleging

De beschrijving in de concept-RES is nog behoorlijk abstract en alleen technisch bekeken. Het is bovendien nog een halfproduct. Nog niet af, nog niet door de gemeenteraden vastgesteld en dus ook niet in beton gegoten. Daarvoor is de inbreng van de inwoners en stakeholders nodig. In november-december 2020 voerden we een maatschappelijke raadpleging uit. Dat deden we (vanwege de maatregelen COVID-19) via een inwonersonderzoek (enquête) en online bijeenkomsten voor stakeholders. 

Inwoners konden tussen 23 november en 13 december 2020 hun mening geven via een enquête. Bekijk de resultaten voor de gemeente Vaals van deze enquete. (PDF, 896.8 kB)

Voor stakeholders organiseerden we op 13 december een online bijeenkomst. U kunt deze bijeenkomst hier terugkijken.

Alle inbreng van de maatschappelijke raadpleging is meegenomen in de verdere uitwerking van de RES 1.0.

RES 1.0

1 juli 2021: de RES 1.0

De meningen, ideeën en reacties die we in het najaar hebben opgehaald, hebben we meegenomen in de verdere uitwerking van de eerste complete versie van de RES: de RES 1.0. De gemeenteraden, Provinciale Staten en het bestuur van het Waterschap nemen uiterlijk in juni 2021 een besluit over de RES 1.0 en stellen deze voor de komende twee jaar vast.

De gemeenteraad van Vaals heeft de RES 1.0 vastgesteld in april 2021.

2023 en verder: iedere twee jaar een ‘nieuwe’ RES

Om de twee jaar bekijken we de RES opnieuw. Verloopt de uitvoering volgens planning? Moet er worden bijgestuurd? Of moeten er nieuwe projecten worden opgenomen? Vervolgens maken we een nieuwe versie: RES 2.0, RES 3.0 enzovoorts. Dat doen we om in te kunnen spelen op nieuwe inzichten, technologische en maatschappelijke ontwikkelingen. Ook in het vervolgproces en bij de verdere uitwerking van de strategie naar (concreet) plan, geven we inwoners en stakeholders een rol.

Tijdlijn Regionale Energietransitie

Veelgestelde vragen

Meer informatie

Meer Duurzaamheid